Здесь собраны:
— чувашские пословицы
— чувашские поговорки
— чувашские пословицы и поговорки
— чувашские пословицы
— чувашские поговорки
— чувашские пословицы и поговорки
Кто бракует много невест, тот не смеет жениться даже на вдовушке
Близкий друг лучше иного родича.
Туслă тус тепĕр тăванран аванрах.
Туслă тус тепĕр тăванран аванрах.
Что сказано дочери, пусть услышит сноха
В лес дров не возят, в колодец воды не льют
Одному спать привольно, артелью — лес рубить
Не будешь говорить — не будет слов, не будешь плотничать — не будет щепок
У песта оба конца острые
Кроткий стал грозным
Жизнь не без поворотов.
Пурăнан пурнăç пăрăнăçсăр килмест.
Пурăнан пурнăç пăрăнăçсăр килмест.
Бедность вызывает брань, богатство доставляет веселье.
Çук вăрçтарать, пур култарать.
Çук вăрçтарать, пур култарать.
Беда ездит на тройке, а счастье ходит пешком
После строгания топором не рубят
Не бывает того, чтобы хорошее дерево принесло дурные плоды
Бери, когда дают, бегу, когда бьют.
Паракантан ил, çапакантан тар.
Паракантан ил, çапакантан тар.
Правда с кривдой не уживутся
Смерть на зубы не смотрит
В кустарнике, где водятся волки, козе не житье
Не бери себе в спутники дурного человека.
Усал çынпа çула ан тух.
Усал çынпа çула ан тух.
Надежный друг цены не имеет.
Шанчăклă тусăн хакĕ çук.
Шанчăклă тусăн хакĕ çук.
Человек, испытавший тепло и стужу
Умеющий говорить до Симбирска дошел
Кошку не сделаешь медведем
Одинокий голову долу клонит, а кто в артели – на коня садится.
Пĕччен пуç пĕшкĕнет, ушкăн йыш ут утланать.
Пĕччен пуç пĕшкĕнет, ушкăн йыш ут утланать.
Мать — святыня, с ней не спорят
Беда за бедой
Прежде чем построить здание, приготовь крышу
Чем просит у богатого, велено просить у доброго.
Пуянтан ыйтиччен ырă çынтан ыйтма хушнă.
Пуянтан ыйтиччен ырă çынтан ыйтма хушнă.
Старый человек стоит четырех молодых
Кто не видел — тот на печи, а видевший — перед судом
От беды до несчастья лишь один шаг.
Инкекпе синкек хушши пĕр утăм анчах.
Инкекпе синкек хушши пĕр утăм анчах.
Слишком разборчивому достанутся подонки
Чужая пища кажется вкуснее
Вяз гнут, пока он молод
Без нитки и ветхого одеяла не сошьешь
Когда мало — хватает, когда много — недостает
Простой народ не может себя прокормить, не поработав на черной земле.
Хура халăхăн хура тăпра çине урине чикмесен хырăмĕ тăранаймасть.
Хура халăхăн хура тăпра çине урине чикмесен хырăмĕ тăранаймасть.
Смотрит вдоль, а идет поперек
Если прорвется сквозь сорок зубов, разойдётся по сорока деревням
Семена вяза падают у его комля
Молитвой клеть не построишь
У лентяя кошелек пуст
Молотить рожь хорошо впятером, а пироги есть — вдвоем.
Ыраш çапма пиллĕкĕн лайăх, кукăль çиме иккĕн лайăх.
Ыраш çапма пиллĕкĕн лайăх, кукăль çиме иккĕн лайăх.
Дурная слава по ветру летит, а хорошая пешком идет
И скворец иногда по-соловьиному засвищет
Народ плюнет – озеро образуется.
Халăх сурсан кÿлĕ тăвать.
Халăх сурсан кÿлĕ тăвать.
Отруби у скряги палец, и то кровь не потечет.
Хытă çыннăн пÿрнине кассан та юн тухмасть.
Хытă çыннăн пÿрнине кассан та юн тухмасть.
Правда в лаптях, кривда в сапогах
Который палец ни обрежь, все больно
Овечье проклятье волку не вредит.
Сурăх ылханĕ кашкăра çитмест.
Сурăх ылханĕ кашкăра çитмест.
Не хвались бородой, и козел имеет бороду
Чужие вещи вонючи
При хорошей подпорке и гнилой столб стоит
Что испортит один, того не исправит и тысяча человек
Человек сильнее бога
Сон во время сева – горе во время молотьбы.
Ака уйăхĕнчи ыйхă — авăн уйăхĕнчи хуйхă.
Ака уйăхĕнчи ыйхă — авăн уйăхĕнчи хуйхă.
Отставшая от стада овца становится добычей волка.
Кĕтÿрен юлнă сурăх кашкăр кулли пулать.
Кĕтÿрен юлнă сурăх кашкăр кулли пулать.
Где смех, там и слезы
Собаку не сделаешь лисицей
Не ведаю – одно слово, знаешь – сто слов потребуется для объяснения.
Пĕлмен – пĕр сăмах, пĕлсен – çĕр сăмах.
Пĕлмен – пĕр сăмах, пĕлсен – çĕр сăмах.
Кто сначала считает себя страшим, тот потом станет младшим.
Малтан хăйне асла хуракан кайран кĕçĕн пулнă.
Малтан хăйне асла хуракан кайран кĕçĕн пулнă.
Не бывает того, чтобы хорошее дерево принесло дурные плоды.
Ырă йывăç усал çимĕç кÿни çук.
Ырă йывăç усал çимĕç кÿни çук.
Хорошее хорошо или красивое хорошо
Идущий окольным путем счастье отыскал, идущий напрямик на нужду напоролся
Старого человека словами не проведешь
Пословица всегда уместна
Злая собака за ногу кусает, а дурной человек может голову погубить.
Усал йытă ураран çыртать, усал çын пуçа çиет.
Усал йытă ураран çыртать, усал çын пуçа çиет.
Его бабушка и моя тетушка на одной поляне костянику собирали
После шестидесяти лет в голову приходят детские мысли
Я думал, пятьдесят копеек, оказалось полтинник
Язык у него острый, да слова тупые
Между двух оглобель невозможно запрячь двух лошадей
Нескошенная трава не сено.
Çулман курăк утă мар.
Çулман курăк утă мар.
Каков у хлеба, таков и у дела
Приготовленное самим — вкусно, приготовленное другим — кисло
Лошадь вырвется — можно поймать, слово вырвется — не поймать
Чужая душа — дремучий лес
Правду все хвалят, а лжи никто не верит
Когда работающих много, работа спорится
Стекло режет руку, а алмаз режет стекло
Если выкормишь сиротскую телку, губы будут в масле, а если воспитаешь сиротского мальчика, то лицо будет в крови
Внутрь человека не влезешь
После горя приходит радость
Запас всего лучше
Язык без костей
Что говорили в старину, то правда
Дело спорится, когда много работников
Нить в тонком месте рвется.
Çип ăçтан çинçе, çавăнтан татăлать.
Çип ăçтан çинçе, çавăнтан татăлать.
И пень будет красив, как сваха, если его нарядить
Дитя не плачет — мать не слышит
Чем давать взаймы, лучше отложить в угол
Ребенку, который не плачет, не дают груди
Одной рукой трудно и узел развязать
Не ведено подметать пол в чужом доме
Слово не воробей: вылетит — не поймаешь
От одной искры может деревня сгореть, от одной сплетни человек может погибнуть
Конокрад попался с украденной иголкой
У остатков пищи нет вкуса
Пирог в чужих руках кажется большим
Из одного пера не сделаешь перины
Без смазки колесо плохо вертится.
Сĕрмен урапа йывăр кусать.
Сĕрмен урапа йывăр кусать.
С другом расстанешься – один год будешь плакать, с семьей разлучишься – десять лет будешь плакать, от народа отделишься – весь век будешь плакать.
Юлташран уйрăлăн – пĕр çул йĕрĕн, кил-йышăнтан уйрăлăн – вун çул йĕрĕн, ял-йышăнтан уйрăлăн — ĕмĕр йĕрĕн.
Юлташран уйрăлăн – пĕр çул йĕрĕн, кил-йышăнтан уйрăлăн – вун çул йĕрĕн, ял-йышăнтан уйрăлăн — ĕмĕр йĕрĕн.
Кошке забава, мышке смерть.
Кушака кулă, шăшие вилĕм.
Кушака кулă, шăшие вилĕм.
В один год перепелка жиреет, в другой год — дергач
Невозможно объять всего, что видишь глазами.
Куçпа курнине пурне те алăпа тытаймăн.
Куçпа курнине пурне те алăпа тытаймăн.
Как проживут попы, если за один год не умрет сто человек в приходе
Назвать собакой — шерсти нет, назвать человеком — нет лица
Пережитое несчастье постепенно забывается
Простокваша не станет молоком, баба не станет девицей
После войны героев много.
Вăрçă чарăнсан паттăр нумай.
Вăрçă чарăнсан паттăр нумай.
Храбрый голову сложил, беглец след проложил.
Паттăрăн пуçĕ выртнă, тараканăн йĕрĕ выртнă.
Паттăрăн пуçĕ выртнă, тараканăн йĕрĕ выртнă.
Близок локоть, но не повернешь и не укусишь.
Чавса çывăх та, çавăрса çыртмалла мар.
Чавса çывăх та, çавăрса çыртмалла мар.
Корова черная, да молоко белое
Всяк молодой состарится, а старик молодым никогда не будет
Глядя на мать, бери дочь
Скотина со скотиной и человек с человеком не одинаковы
Грач говорит: «Хоть черное, все же свое дитятко»
Каково лицо, такова и душа
В народе найдутся сильнее сильного, умнее умного
Правда спасает от смерти
Холодное слово и летом замораживает
На укравшем один грех, за потерпевшим сто грехов.
Вăрлаканăн пĕр çылăх, çухатаканăн çĕр çылăх.
Вăрлаканăн пĕр çылăх, çухатаканăн çĕр çылăх.
Гнилая липа сто лет стоит
Ради одной копейки поп пойдет за семь верст
Чем вдвоем покупать два калача, лучше одному купить один пряник
Кто почитает своих родителей, того и дети будут почитать
Добрая слава ценнее богатства.
Лайăх ят мултан та паха.
Лайăх ят мултан та паха.
Человек, испытавший голод и сытость
Между двух оглобель невозможно запрячь двух лошадей.
Ик турта хушшине икĕ лаша кÿлмеççĕ.
Ик турта хушшине икĕ лаша кÿлмеççĕ.
Поповская пудовка бездонна
Не строй семь церквей, пристрой семь детей
Кто лежал в тени, надеясь на бога, остался без единого куска хлеба
Хорошая одежда красит человека, а ветхая портит
Поле с глазами, лес с ушами.
Уй куçлă, вăрман хăлхаллă.
Уй куçлă, вăрман хăлхаллă.
Жена без мужа, что кобыла без узды
Говорят, что работы и после смерти останется на три дня
Кто не видел, тому хочется видеть, кто видел, того претит.
Курманнин курас килнĕ, курнин хăсас килнĕ.
Курманнин курас килнĕ, курнин хăсас килнĕ.
Иное слово острее ножа
У богатого тысяча забот, а у бедного одна забота
Прежде чем войти, подумай, как выйти
Слово равно золоту
Бери у людей мало, но давай много.
Çынтан сахал илсе нумай пар.
Çынтан сахал илсе нумай пар.
Кто ест черный хлеб, тот нигде не пропадет.
Хура çăкăр çиекен ниçта та хур пулман.
Хура çăкăр çиекен ниçта та хур пулман.
Один человек пройдет — след остается, сто человек пройдет -дорога проложится
Не зная слова, не говори
В хозяйстве и кривой гвоздь пригодится
Имеющий детей волнуется, а бездетный горюет
Увидишь глазами, беги ногами.
Куçпа курсан урапа тар.
Куçпа курсан урапа тар.
С волком уговаривайся, а ружье заряжай.
Кашкăрпа каварла, анчах пăшална авăрла.
Кашкăрпа каварла, анчах пăшална авăрла.
Дрова горят — дым идет
Что есть – вместе, чего нет — пополам.
Пур – пĕрле, çук – çурмалла.
Пур – пĕрле, çук – çурмалла.
Когда любовь угаснет, ее и в печи не разожжешь
Если говорить «мед», «мед», во рту сладко не будет
Немногочисленное стадо — что короткий аркан
Чтобы управлять домашним хозяйством, нужен разум.
Пÿрт-çурт тытма тăн-пуç кирлĕ.
Пÿрт-çурт тытма тăн-пуç кирлĕ.
Старый вяз бывает с дуплом
Одолел кошку, но был побежден мышью.
Кушака çĕнсе шăши айне пулнă.
Кушака çĕнсе шăши айне пулнă.
Хлеб и соль взаимны.
Çăкăр-тăвар хире-хирĕç.
Çăкăр-тăвар хире-хирĕç.
Хлеб и соль взаимны
Зверь, не испытавший зимней стужи, не может оценить тепло летнего солнца
Бесстыжий становится знахаркой, неленивый — мастером.
Вăтанман юмăç пулнă, ÿркенмен ăста пулнă.
Вăтанман юмăç пулнă, ÿркенмен ăста пулнă.
Овин обширен, а снопы мелкие
Душа родителей — в детях, а сердце ребят — в медведях
Два раза молодым не будешь
Не запасайся деньгами, а запасайся друзьями.
Укçапа пуйиччен туспа пуй.
Укçапа пуйиччен туспа пуй.
Соседи дороже дальних родичей
Что посеешь, то и взойдет.
Мĕн акнă, вăл шăтать.
Мĕн акнă, вăл шăтать.
Родина — матушка родная, чужая страна — мачеха
Неумело лающая собака в деревню волка приводит.
Вĕре пĕлмен йытă яла кашкăр кÿнĕ.
Вĕре пĕлмен йытă яла кашкăр кÿнĕ.
Родной сладок, чужой горек
Ворона говорит: «Мои птенцы белоснежные»
В пути нужны отважные, на поле брани нужны богатыри.
Çул çÿреме сатур кирлĕ, вăрçă вăрçма паттăр кирлĕ.
Çул çÿреме сатур кирлĕ, вăрçă вăрçма паттăр кирлĕ.
Рана от железного оружия заживает; рана, нанесённая словами, неизлечима
Капля — морю добавка
Разрушить легко, а построить труднее.
Пăсасси çăмăл та, тăвасси хĕн.
Пăсасси çăмăл та, тăвасси хĕн.
Посмотри на женихова отца, отдавай дочь
Резвый жеребец на пашне укрощается.
Ахăракан ăйăр акара пусăрăнать.
Ахăракан ăйăр акара пусăрăнать.
Береста не станет бумагой
И многое разойдется, и малого достанет, а что может сравниться с общей жизнью.
Нумай пĕтĕ, сахал çитĕ; пĕрле пурăннине мĕн çитĕ.
Нумай пĕтĕ, сахал çитĕ; пĕрле пурăннине мĕн çитĕ.
Без совета стариков дело не пойдёт
Красота на время, доброта навеки
В лесу ягоды созревали, а старуха умерла от стужи
Соседи дороже дальних родичей.
Кÿршĕ-аршă аякри тăванран паха.
Кÿршĕ-аршă аякри тăванран паха.
Неизвестного больше, чем известного
Враг лебезит да поразит, друг ругает да помогает.
Тăшман йăпăлтатса хур тăвать, тусу тавлашса ыр тăвать.
Тăшман йăпăлтатса хур тăвать, тусу тавлашса ыр тăвать.
Пусть будет сто друзей, нежели сто рублей.
Çĕр сум пуличчен çĕр тус пултăр.
Çĕр сум пуличчен çĕр тус пултăр.
Человек без друзей, что дерево без корней.
Юлташсăр çын тымарсăр йывăç пек.
Юлташсăр çын тымарсăр йывăç пек.
Что не удержишь за зубами, у ворот не задержишь
Без отрубей хлеба не бывает
Одолел кошку, но был побежден мышью
Если один руку подает, другой не встретит его с дубиной
Ласковый теленок двух маток сосет, а неласковый и свою не может
Чувашские пословицы и поговорки без перевода
Пĕр хулă хуçăлать, пин хулă хуçăлмасть.
Тумлам шыв та тинĕсе пулăш.
Ватти çук та — латти çук.
Вĕренни йăтса çӳрес çĕклем мар.
Епле пысăк юхан шыв та пĕчĕк шывран пуçланать.
Пĕр паттăрăн ик алли тăват çĕрĕн çапăçать теççĕ.
Пĕччен йывăç час тӳнет.
Пур пĕрле, çук çурмалла.
Нумай та пĕтет, сахал та çитет.
Ăшă сăмах — çу кунĕ, сивĕ сăмах — хĕл кунĕ.
Ват çынтан кулма хушман.
Выльăх-чĕрлĕх алла пăхать.
Ют çын — хир урлă, хăв тăвану — вут урлă.
Уй куçлă, вăрман хăлхаллă.
Кĕрхи кун кĕлтеллĕ, çурхи кун çеçкеллĕ.
Ĕç çĕклет, ӳркев ӳкерет.
Мулкачăн хăлхи вăрăм та хӳри кĕске.
Çăла ан сур, шывне хăвах ĕçĕн.
Кушака — кулă, шăшие — вилĕм.
Мĕн акнă, çав шăтать.
Чăн сăмахăн суйи çук.
Тиркекене тирĕк тĕпĕ лекет.
Шăтăк шăрçа çĕрте выртмасть.
Аслă çын нихçан та çынна ухмах темест.
Кивĕ пулсан та шурă пултăр.
Ăсмассерен аш турамĕ лекмест.
Ӳркенмен ăста пулнă.
Пиçнĕ-пиçмен иккĕ тăрантарать.
Пěччен пыл çиме аван, йышпа ĕç тума аван.
Пуçтарма — çулталăк, салатма — çур талăк.
Пилĕкне хытă çых, ăсна çирĕп тыт.
Васкакан вакка сикнĕ тет.
Ĕçчен çыннăн ыйхи кĕске.
Кахалшăн çĕр кĕске, ĕçченшĕн кун кĕске.
Ырă тус укçаран хаклăрах.
Икĕ куяна хăвалакан пĕрне те тытайман.
Суя чупать çĕр çулпа, чăнни утать пĕр çулпа.
Этем ырă ĕçĕпе.
Нумайне чăтнине сахалне чăт.
Чăхă пĕрчĕн сăхсах тутă пулать.
Кивĕ кĕрĕк çил вĕрнипех çĕтĕлет.
Мухтанчăкăн пуш енчĕк.
Кăмăла кура кăмăл.
Ĕни хура та — сĕчĕ шурă.
Пăсма пĕр кун, тума виç кун.
Ултавпа инçе каяймăн.
Çурхи кун кĕр тăрантарать.
Йытă та хăй хӳрине вараламасть.
Ерипен каян мала тухнă, хытă каян кая юлнă.
Йывăçне кура çимĕçĕ.
Çын валли шăтăк ан алт, хăвах кĕрсе ӳкĕн.
Çилсĕр çирĕк тăрри те хумханмасть.
Ӳркевлĕх ӳкерет, пите пĕçертет; хастарлăх хăтарать, чапа кăларать.
Ырă сăмах ылтăнтан хаклă.
Кахал çине виç кун малтан çумăр ӳкнĕ.
Чăн сăмах куçа çиет.
Тăлăх йывăçа тăвăл хуçать.
Уйăх çути — çул çути, хĕвел çути — кун çути.
Шаланкă шыв кăларать, ула курак пырса ĕçет.
Пуриншĕн те пĕр хĕвел.
Выртакан чул мăкланать, çӳрекен чул якалать.
Ват çын — тăват çын.
Мухтаннă сунарçă мулкачă тытайман.
Ялта ял пек пулмалла, çынра çын пек пулмалла.
Пулă пуçĕнчен çĕрет.
Хитре çеçкен кун кĕске.
Пушă пучах каçăр пулать.
Вăрман пек пуянни çук, хир пек асли çук.
Айван çыннăн турти кĕске теççĕ.
Паттăрăн пуçĕ выртнă, тараканăн йĕрě выртнă.
Ĕçчен çынран ĕç хăрать.
Вĕренни мулран хаклă теççě.
Ватă çерçие хывăхпа улталаймăн.
Тĕпсĕр çынна тĕмен çитмен.
Кивви çĕннине упрать.
Çĕнĕ шăпăр çĕнěлле шăлать.
Вутăн алли те, ури те вăрăм.
Çăхан куçне çăхан сăхмасть.
Макăрман ачана чĕчĕ памаççĕ.
Çынна йывăр ан кала, ху та çавна курăн.
Çиччĕ виç те пĕрре кас.
Качакан сухалĕ вăрăм та ăсĕ кĕске.
Туман тиха пилĕкне ан хуç теççĕ.
Юлташу хăвăнтан лайăхрах пултăр.
Инçе хурсан, илме çывăх.
Çĕнě тусна туп, киввине ан ман.
Пăчăрăн пырши тухсан та виçĕ кун пурнасшăн.
Ĕнен сĕчĕ чĕлхе вĕçĕнче.
Нумай итле, сахал калаç.
Ěмěр сакки сарлака.
Тимĕре хĕрнě чух туптаççĕ.
Ача-пăчан пĕр шухăш, ваттăн çĕр шухăш.
Ир тăнă кайăк выçă вилмен тет.
Вăррăн пуç тӳпинчен пăс тухать.
Çăкăртан асли çук.
Ахальтен ахах пулас çук.
Çӳрен каска якалнă, выртакан каска мăкланнă.
Кахал çăпата сырнă çěре ĕçчен ĕçне пĕтернĕ.
Шĕшкĕ авмасăр мăйăр татаймăн.
Çăкăр-тăвар хире-хирĕç.
Пере пĕлмен ал туйи пуçа килсе вăрăнать.
[Всего голосов: 23 Средний: 2.9/5]
Оставить комментарий